فرجام ناکجا آباد پایاب سد آیدوغموش شهرستان میانه

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی میانا، هر استان و شهرستانی که خواستار توسعه است باید در راستای شناسایی پتانسیل های خود قدم بردارد ودر این زمینه مدیریت و برنامه ریزی ویژه ای داشته باشد و در این صورت می توان که انتظار بهره وری را  داشت .

طرح آبیاری تحت فشار اراضی پایاب سد آیدوغموش میانه، در مجموع شامل ۱۴ هزار و ۵۰۰ هکتار زراعت دیم و آبی و هزار و ۴۰۰ هکتار توسعه تراس رودخانه است. 

 شهرستان میانه به چهار استان متصل بوده و از سوی دیگر یک سوم آب های سطحی استان در این شهرستان وجود دارد اما متاسفانه از این ظرفیت ها و پتانسیل های موجود در آن به خوبی استفاده نشده است، بطوری که قرار بود تا با بهره‌برداری کامل از این طرح، اهالی ۲۰ روستا، که ۱۲ هزار و ۹۳۶ نفر کشاورز را شامل می‌شود از مزایای آن برخوردار شوند.

بدون شک  تکمیل شبکه پایاب این سد سبب ایجاد موقعیت های شغلی فراوان در بخش کشاورزی و مرحم دردی به  مشکل بیکاری جوانان منطقه می باشد.

شاید بتوان گفت موارد مطرح شده خواست اکثر مسئولین و نمایندگان شهر در طول ادورا مختلف بوده و هست ولی متاسفانه پایاب سدآیدوغموش پس از گذشت ۱۰ سال از آبگیری آن تنها ۲ هکتار  از اراضی، تحت پوشش پایاب سد آیدوغموش قرار گرفته و بصورت مدرن آبیاری می شود.

موضوعی که در سفر اخیر نماینده دولت تدبیر و امید به شهرستان نیز مورد تاکید مسئولین قرار گرفت. این در حالی است  تا پایان برنامه پنجم توسعه باید حدود ۱۲ هزار هکتار از اراضی پایاب سد آیدغموش میانه زیرپوشش آبیاری بارانی و ۳ هزار هکتار نیز زیر پوشش آبیاری قطره ای قرار بگیرد که تاکنون در حدود دو هزار و ۵۰۰ هکتار زیر پوشش آبیاری بارانی رفته است.

گفتنی است سد آیدوغموش شهرستان میانه در سال ۱۳۸۳ به بهره برداری رسیده که مجموعا دارای ۱۴۵۰۰ هکتار اراضی پایاب بوده که از آن ۱۷۸۰ هکتار شبکه فرعی به اتمام رسیده است.

عمده ارقام کشت شده در پایاب سد آیدوغموش گونه های مختلف سیب، آلبالو، زردآلو و هلو است.

سد آید وغموش به فاصله تقریبی ۲۰ کیلومتر در جنوب غربی شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی، در شمال غربی ایران قرار دارد. این سد با انگیزه بهره گیری از جریان سطحی رودخانه آیدوغموش که از شاخه های اصلی رودخانه قزل اوزن می باشد وبه منظور توسعه و بهبود آبیاری اراضی منطقه طراحی شده است. 

سد آید و غموش از نوع سنگریزه أی با هسته ناتراوای میانی به ارتفاع ۸۷ متر از پی می باشد. عمق حفاری در زیر بستر رودخانه برای رسیدن به سنگ سخت حدود ۲۰ متر می باشد. طول و عرض تاج سد بترتیب ۲۹۷ متر و ۱۲ متر و رقوم آن ۱۳۵۰ متر از سطح دریا می باشد. تراز آستانه سرریز ۵/۱۳۴۱ متر از سطح دریا است. حجم مخزن سد در تراز نرمال ، ۷/۱۴۵ میلیون متر مکعب، حجم مفید آن ۱۳۷ میلیون متر مکعب و حجم آب تنظیم شده ۱۳۱ میلیون متر مکعب است.

برای انجام عملیات تزریق در پی و جناحین، گالری تزریق مشتمل بر دو بخش روباز و تونلی طراحی شده است سنگ پی در ساختگاه سد آید و غموش مجموعه أی از تراکی آندزیت ها، آگلومراها و برشهای آذرین است که در تکیه گاه ها با برشهای نه چندان سخت رسوبی پوشانده شده اند. به منظور به سازی پی و جناحین عملیات تزریق در بستر و جناحین سد پیش بینی شده است.

سد آید و غموش دارای سازه های جنبی با مشخصات زیر می باشد:

سرریز: تخلیه سیلاب بدون خطر روگذری با دبی حداکثر ۲۴۵۰ متر مکعب بر ثانیه توسط سرریز آزاد با طول آستانه ۶۵ متر و تند آب به طول ۱۲۵ که عرض آن از ۶۵ متر به ۴۰ متر کاهش می یابد و در انتها به باکت پرتابی جهت استهلاک انرژی ختم می گردد، انجام می پذیرد.

سیستم انحراف آب: مشتمل بر دو نوع تونل با مقطع دایره أی به قطر ۵/۴ متر و جمعا به طول ۶۴۸متر، فراز بند به ارتفاع ۱۴ متر و نشیب بند به ارتفاع ۳ متر (هر دو به عنوان جزیی از بدنه سد) و دیواره های آب بند در زیر فراز بند و نشیب بند (از جنس بتن پلاستیک) می باشد. ظرفیت سستم انحراف آب ۳۱۰ متر مکعب بر ثانیه می باشد.

سیستم آبگیری و تخلیه تحتانی : تونل های حفاری شده انحراف به عنوان بخشی از سیستم آبیاری و تخلیه کننده تحتانی بکار گرفته خواهند شد. آبگیری برای مصارف کشاورزی توسط برج آبگیر با چهار دریچه مطابق با چهار دوره بهره برداری با حداکثر ظرفیت تخلیه ۷/۱۴ متر مکعب بر ثانیه و تخلیه تحتانی با حداکثر ظرفیت تخلیه ۵۵ متر مکعب بر ثانیه (با سیستم کنترل میانی) صورت می پذیرد.