آمار فزاینده استفاده از شبکه های اجتماعی/ تهدید یا فرصت؟

فضای مجازی یا فضای سایبری ، مجموعه هایی از ارتباطات درونی انسانها از طریق رایانه و مسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی، کمک شایانی به تبادل اطلاعات جدید در اقصی نقاط جهان کرده و هر روز شاهد تسهیل این امر هستیم.

حال با کوچک کردن محدوده جهانی فضای مجازی به کشورمان ایران و به استان وشهرستانها ، موضوع مد نظر آمار رو به رشد استفاده از شبکه گسترده جهانی (اینترنت) و به موازات آن شبکه های اجتماعی و در نهایت مقایسه تهدید یا فرصت بودن آن است.شبکه های جهانی اینترنت همانند چاقوی دولبه ای که کاربردهای مفیدی داشته و جنبه های گوناگون زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده است، مسبب خطرات بالقوه ای می تواند باشد که گاهی به خساراتی بزرگ و گاه جبران ناپذیر مبدل می شود.مثبت ترین پیامد گسترش فضای مجازی تسهیل ارتباطات و تبادل اطلاعات  و منفی ترین پیامد آن به خطر افتادن حریم خصوصی افراد، منزوی شدن آنها و از هم پاشیدگی بنیان خانواده می باشد.روند اخیر رشد و همه گیر شدن استفاده از شبکه اینترنت در کنار مزایای بی شمارش، معایبی نیز دارد که عدم آشنای کامل با فضای مجازی می تواند آسیب هایی را بر خانواده ها به بار آورد.خانواده ، نهاد بنیادین اجتماع و کانون اصلی حفظ سنت ها، هنجار ها و ارزش های اجتماعی است.امروزه که روش های فروپاشی بنیان خانوداه ها و عقاید جوانان هدف اصلی جنگ نرم افزاری قرار گرفته، خانواده در خط مقدم این جنگ قرار دارد.کارشناسان که از شبکه های اجتماعی مجازی با عنوان آسیب های نو پدید یاد می کنند، از نقش مهم خانواده در جلوگیری و کاهش آسیب های ناشی از اینترنت ،تلفن همراه و ماهواره و بازی های رایانه ای برشمرده و بر لزوم برنامه ریزی و سیاست گذاری در حوزه های پیشگیری از این آسیب ها تاکید می کنند.

اگرچه امروز دیگر با نفوذ همه گیر اینترنت به بنیاد خانواده و جایگزینی کانون گرم خانواده با فضای خشک و بی روح مجازی ،زمان به سرعت برای آسیب شناسی عدم سازگاری فرهنگ مهاجم وابسته به دنیای مجازی نیست،شاید بتوان با تعیین ضرب العجل از روند رو به رشد خطرات ناخواسته از آن کاست.به موازات پیامدهای مثبت دنیای مجازی می توان به گرایش جوانان و نوجوانان به چت روم ها، عشق های مجازی، کلاهبرداری و سو استفاده از دختران  و پسران با ارائه شخصیت های دروغین ، تا ازدواج های اینترنتی، سرقت اطلاعات و اخاذی نام برد که عمده ترین مشکلات گریبانگیر جامعه ایرانی می توانند باشد.  

سایت های شبکه های اجتماعی جهانی همچون فیسبوک، توئیتر و نرم افزارهای تلفن همراه مانند وایبر ، واتس آپ ، لاین و… که محل اجتماعات مجازی کاربران اینترنتی می باشد ، بهمراه جذابیت ها ، قابلیت ها و ویژگی های خاص خود، به محیطی برای تعاملات اجتماعی تبدیل شده است.حال این تعاملات با نداشتن فرهنگ صحیح و رفتار مناسب، می توانند ارتباط میان افراد را دچار چالش کنند. شبکه هایی که قادرند امنیت اجتماعی را مورد تهدید قرار داده و درصورت نبود زیر ساخت های مناسب و کار آمد فرهنگی ارزش های یک جامعه را تا ورطه نابودی پیش ببرند. با توجه به چالش پيرامون روابط بين دو جنس مخالف و تدوين برنامه هاي جداسازي جنسيتي  به نظر مي رسد كه آسان ترين ، در دسترس ترين و در عين حال محرمانه ترين فضا جهت ايجاد چنين رابطه اي، اينترنت و شبكه هاي اجتماعي مجازي باشند.عدم توجه ي كافي والدين به فرزندانشان نيز مي تواند يكي از دلايل روي آوردن آنها به چنين شبكه هايي باشد. ارتباطات سالم در فضاي مجازي و لزوم هوشياري جوانان و خانواده ها نسبت به تهديدات فضاي سايبري در درجه ي نخست اولويت قرار دارد.

پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي و توجه ي والدين به رفتار فرزندان بسيار مهم مي باشد و براي جلوگيري از هم پاشيدگي خانواده ها، والدين بايد تا حدودي به فناوري هاي روز دنيا مسلط باشند و آگاه باشند كه تغيير در رفتار فرزندان به معناي ايجاد تغيير در طرز فكر آنهاست و هنگامي كه بنيان فكري و شخصيت آنها به صورت ناصحيح شكل گيرد، راه نفوذ شيادان به حريم خصوصي افراد و محيط امن خانواده باز مي شود.تحقيقات در خصوص اينترنت و فضاي مجازي همگي حاكي از مزاياي بي شمار آنها در قرن حاضر مي باشند، اما مزاياي جذاب و منحصر به فرد آنها نبايد افراد را از معايب آنها غافل بدارد. دختران و پسران نوجوان و جوان به قصد تفريح و سرگرمي در شبكه هاي مجازي عضو مي شوند و پس از مدت زمان كوتاهي با انواع درخواست هاي دوستي از سوي كاربران اين شبكه ها مواجه مي شوند، حال آن كه تقريبا هيچ يك از آن افراد را نمي شناسند. آسيب هاي وارده به افراد در دنياي مجازي انواع مختلفي از مالي، جاني، روحي و رواني دارد.  به همين سبب جهت جلوگیری از افزایش آسیب های ناشی از پیامدهای منفی ذکر شده استفاده از  اینترنت و علی الخصوص شبکه های اجتماعی بر همگان از جمله دست اندركاران و كارشناسان مسايل فناوري اطلاعات و ارتباطات، پليس سايبري و بيشتر از آن بر پدران و مادران با افق دید منطقه ای واجب است تا آگاهي خود را در مورد تهدید های  ناشي از  آن را  افزايش دهند و با برگزاری همایش های علمی و کارگاههای تخصصی با آموزش والدین به عنوان صمیمی ترین افراد در ارتباط با نوجوانان و جوانان لزوم نظارت و راهنمایی بیشتر آنها را فراهم آورده  و از ضرورت آگاهی والدین و مضرات شبکه های اجتماعی تاکید  کرده و از گسترش خطرات آن بکاهند.در این میان نباید جایگاه ویژه وزارت آموزش و پرورش، بعنوان متولی اصلی امر آموزش در کشور را نادیده گرفت.

نهادی که با تبیین برنامه ها و تدوین کتب کمک آموزشی راهبردی، اضافه کردن ساعاتی از آموزش در مدارس به آگاه سازی درباره چگونگی استفاده صحیح از فضای مجازی به دانش آموزان و همچنین تاکید بر نقش حیاتی والدین در آموزش  نحوه استفاده صحیح از آن به فرزندانشان با توجه به فرهنگ و عرف جامعه ایرانی،  می تواند نقش خطیری ایفا کند.

…………….

رامین مهاجری

همچنین ببینید

پیکر شهید «علیرضا گل محمدی» در شهرستان میانه تشییع شد.

پیکر شهید «علیرضا گل محمدی» فرمانده قرارگاه عملیاتی کمیته جستجوی مفقودین در محور غرب کشور، …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *